29 december 2025
Thumbnail voor Maarten Veeger: oorlog, verraad en liefde-ik moest en zou ernaartoe

Maarten Veeger: oorlog, verraad en liefde-ik moest en zou ernaartoe

Casablanca. Alleen die naam al. Ca-sa-blan-ca. Het is een stad die enorm tot mijn verbeelding spreekt. Hier wonen helden en romantici. Hier leef je je leven in uitzinnige vreugde en intens verdriet. En dat alles goed gekleed, met romantische pianomuziek op de achtergrond en met louter mooie mensen om je heen. Ik moest en zou ernaartoe.

Het komt allemaal door de film. Of meer nog: door het filmaffiche. Casablanca is een film uit 1942 die zich afspeelt in een nachtclub met casino in de stad. Humphrey Bogart en Ingrid Bergman spelen de hoofdrollen. Oorlog, verraad, liefde – daar gaat het om. Maar vooral door dat affiche is de naam – terwijl ik slechts flarden van de film heb onthouden – voor altijd in mijn ziel geplant.

Op naar Casablanca dus. Na Fes, Meknes, Tanger en Rabat is het de vijfde stad van Marokko die ik wil ontdekken. De film was er tachtig jaar later zowaar terug te vinden. Al bleek het allemaal, net als in de film, niet echt. De nachtclub annex casino heette in de film Rick’s Café, en laat dat nou te vinden zijn aan de centrale boulevard Sour Jdid. Maar deze horecagelegenheid is pas aan het begin van deze eeuw geopend.

Een voormalige Amerikaanse diplomaat had blijkbaar net als ik magische gevoelens bij Casablanca en de film. En zij bouwde een replica van de nachtclub die op de filmset in Hollywood stond. Op de plek waar die ook echt hoort natuurlijk. Met iemand die bij de ingang controleert of je er wel ‘Casablanca’-stijlvol genoeg uitziet. En met een pianist zoals in de film die ‘As Time Goes By’ speelt. “Play it again, Sam.”

Het café is echter niet de belangrijkste reden om naar Casablanca af te reizen. Dat is namelijk de Hassan II-moskee. Ook die is niet oud. In 1993 werd deze, op drie na grootste moskee ter wereld, voltooid. Er is met al dat marmer, de Murano-glaskroonluchters en de prachtige details dan ook nergens op bezuinigd. En de moskee is, in tegenstelling tot de allergrootste ter wereld, toegankelijk voor iedereen.

Met de ruisende Atlantische Oceaan op de achtergrond grijpt deze moskee je al van verre. Geschikt om 105.000 gelovigen te verwelkomen: 25.000 binnen in de moskee, waar het dak open kan, en de rest op het plein voor en naast de 210 meter hoge minaret om het vrijdaggebed bij te wonen.

De bouw van de moskee kostte naar schatting zo’n 600 miljoen euro, en dat is grotendeels betaald door de bevolking zelf. En die is er trots op. Mijn gids raakte er niet over uitgepraat. In zes jaar tijd is er met 10.000 man continu aan de moskee gewerkt. En dan héb je ook wat. Zoiets bijzonders zelfs, dat niet de stokoude Hollywoodfilm, maar de moderne moskee het symbool is geworden van de stad. Al kwam ik voor die film: die moskee maakte Casablanca pas echt de moeite waard.

Meer van dit soort verhalen lezen? Word member en ontvang elke maand het nieuwste magazine op je deurmat.

Recente berichten