“Demonstratierecht is een fundamenteel recht. Maar zelfs fundamentele rechten kennen grenzen waar veiligheid in het geding is.” Dat zegt burgemeester Marianne Schuurmans-Wijdeven van gemeente Haarlemmermeer. Ze is kritisch op de rechterlijke uitspraak die klimaatactivisten een vrijbrief geeft om op Schiphol de regels te overtreden.
Leden van Extinction Rebellion kregen van Schiphol een gebiedsverbod vanwege illegale demonstraties, die zowel door de luchthaven als de burgemeester waren verboden. De rechter veegde dat verbod van tafel, en noemde dat een inperking van het demonstratierecht.
Schiphol werd verweten niet aantoonbaar te kunnen maken dat de XR-activisten een veiligheidsrisico vormen. Schuurmans-Wijdeven plaatst daar kanttekeningen bij.
“De rechtbank oordeelde dat Schiphol geen gebiedsverbod mocht opleggen aan XR-demonstranten omdat er geen ‘concreet veiligheidsrisico’ was aangetoond. Maar hoe toon je een risico aan als je niet kunt weten of iemand komt demonstreren of kwaad wil? In een tijd waarin dreigingen reëel zijn, moeten we uiterst voorzichtig zijn met het versoepelen van regels in kritieke zones.”
De burgemeester benadrukt dat demonstreren een grondrecht is. “Maar dat recht houdt op waar de veiligheid van duizenden mensen op het spel staat. Schiphol is geen symbolische plek, het is een internationaal beveiligd gebied met strikte regels die niet voor niets bestaan. De redenatie dat dit een speciaal privaat gebied is roept bij mij grote zorgen op. Vanwege de precedentwerking: als de intentie van de wetsovertreder zwaarder gaat wegen dan locatie en wetgeving, ondermijnen we het fundament van onze luchtvaartveiligheid.”
Ze vervolgt: “Juridische toelaatbaarheid is slechts één dimensie van deze zaak. Of iets veilig is op een luchthaven vereist expertise die verder reikt dan het recht. Dit is geen pleidooi tegen activisme. Dit is een pleidooi vóór verantwoordelijkheid, proportionaliteit en het beschermen van de publieke veiligheid.”