D-reizen debacle krijgt venijnig staartje: SGR overweegt miljoenenschade te verhalen

Het bankroet van D-reizen in april 2021 met tientallen miljoenen aan schade voor de branche gaat mogelijk nog een venijnig staartje krijgen. Dit najaar komen de curatoren met hun eindrapport over de oorzaken van het debacle en de aansprakelijkheid.

De vinger van de vele gedupeerden, waaronder SGR en (grote) touroperators, wordt nu al uitgestoken naar de voormalige Duitse eigenaar RTG (Raiffeisen Touristik Group) en naar de toen - vanaf eind 2020 - nieuwe eigenaren van D-reizen, de Duits-Belgische ondernemer en CEO Jan Henne De Dijn en de Nederlandse ICT-specialist Marije Haeck, die tijd de compagnon van Henne De Dijn.

Misbruik voucherregeling
Middenin coronatijd namen zij via hun privé-BV Selten voor 1 euro de verliesgevende zaak over van RTG, die duidelijk van D-reizen af wilde. Het verwijt is dat Henne De Dijn en Haeck willens en wetens misbruik maakten van de voucherregeling in Nederland om de verliezen af te dekken en/of zichzelf te verrijken over de rug van SGR, klanten en leveranciers.

“Eerst moeten de curatoren zich uitspreken. Daar moeten we op wachten. Het zou goed kunnen dat zij zelf al juridisch gaan ingrijpen, als er sprake zou zijn van misleiding, onbehoorlijk bestuur of paulianeus handelen van de directie-aandeelhouders. Maar, zo niet, dan gaan wij ons beraden met andere benadeelden over eventuele juridische stappen”, zegt SGR-topman Erik Jan Reuver tegen Reisbizz.

Overigens geldt ook voor Henne De Dijn en Haeck dat zij pas schuldig zijn aan welke vermeende misstap dan ook, als de rechter hen met harde bewijzen heeft veroordeeld. Oplichting is een zwaar vergrijp en moet wel eerst 100 procent aangetoond worden. Henne De Dijn en Haeck zijn nu niet bereikbaar voor commentaar, maar eerder ontkenden zij elke strafbare betrokkenheid.

Ruim 40 miljoen uitgekeerd
Het Garantiefonds heeft volgens Reuver meer dan 40 miljoen euro moeten uitkeren aan gedupeerde D-reizen vakantiegangers. “Met aftrek van financiële zekerheden en de verplichtingen van touroperators blijft er toch nog ruim 10 miljoen nettoschade voor SGR over. Maar ook veel pakketleveranciers zijn er voor miljoenen ingegaan, omdat klantgelden door D-reizen onrechtmatig werden vastgehouden. Die zijn nooit terugbetaald aan de consument en de touroperator is daar verantwoordelijk voor volgens de wet.”

Er zou ook sprake zijn van miljoenenbetaling aan Haeck van een techsysteem dat nooit is opgeleverd aan D-reizen. Bovendien waren de RTG-garanties in feite niets waard. Onduidelijk is volgens Reuver welke afspraken er achter de schermen zijn gemaakt. “Wie weet geven de curatoren opheldering, hopelijk ook over het frauduleuze gesjoemel met vouchers.”

‘Iedereen is toen misleid’
Volgens Reuver is iedereen toen door de D-reizen top misleid. “Wie kwaad wil, kan kwaad doen. Daar is geen kruid tegen gewassen. Ons wordt wel eens gevraagd waarom SGR niet eerder ingreep in de malversaties van D-reizen. We zouden toch inzicht hebben in de financiële zaken van deelnemers?”

Maar, zegt Reuver, zo eenvoudig ligt dat niet. “Wij kijken naar jaarrekeningen en de nodige zekerheden en houden ons als Garantiefonds strikt aan onze taak en dat de bescherming van de consument. Als de branche anders zou willen, bijvoorbeeld meer controle, ook namens de touroperators, dus meer bevoegdheden bij SGR neerleggen, dan moeten we met elkaar de spelregels veranderen.”

Ook de retail, de Dutch Travel Alliance voorop, heeft nog steeds felle kritiek op SGR, omdat die in hun ogen veel meer had kunnen doen om de malaise met D-reizen voor te zijn. Reisagenten hebben regelmatig een noodkreet laten horen, ook voor het vele onbezoldigde werk, maar die zijn naar eigen zeggen nauwelijks gehoord. Reuver kan daar niet zoveel mee. “Ook naar SGR toe zijn er rechtszaken geweest, zelfs vanuit de retail, terwijl één telefoontje vaak genoeg is om samen oplossingen te vinden.”

Spelregels SGR anders?
Reuver denkt niet dat de spelregels wezenlijk zullen veranderen. “Ik zie daarvoor geen reden. Ik geloof niet dat de reisbranche die heisa wil. Er zitten meerdere kanten aan zo’n complexe zaak. Misschien is in de afwikkeling niet alles altijd helemaal perfect verlopen, maar we hebben het wel voor elkaar gekregen dat de reisbranche het hoofd boven water kon houden. Tja, als er dan één rotte appel in het geheel zit, is daar weinig aan te doen. Met name de contractpartners, in dit geval toen van D-reizen, zullen nog beter moeten gaan opletten. En dat gebeurt nu ook.”

Soms moet je in het zakendoen volgens Reuver je verlies nemen in dit soort gevallen. “Maar als wij later alsnog schade kunnen verhalen, zullen we dat niet laten. Verder is alles met de coronavouchers financieel afgewikkeld. Alleen staat er nog ongeveer 100 miljoen euro open aan leningen van het Voucherfonds. Men heeft tot 2026 om die terug te betalen. Eenzelfde bedrag is intussen al netjes afgelost.” Onder meer TUI heeft dat naar eigen zeggen onlangs gedaan.

Niet meer bemoeienis
Er komt volgens Reuver nog iets bij. “Veel marktpartijen willen helemaal niet dat SGR zich met van alles en nog wat gaat bemoeien. Dat is immers aan de ondernemers zelf. Net als het identificeren van potentiële boosdoeners. Meer SGR-controles? Hoe dan? Dat zal echt niet iedereen leuk vinden. Bemoei je niet met onze business, zouden we geheid te horen krijgen. En terecht…”

Reuver zegt het nog een keer duidelijk: “SGR had destijds onvoldoende actuele informatie om bij D-reizen in te grijpen en daarmee een faillissement met zoveel schade te voorkomen. En evenmin konden wij dat voorspellen of anderen daarvoor vooraf waarschuwen. Achteraf is makkelijk praten, dat noem ik een koe in de kont kijken.  Dat het soms toch wat kan schuren onderken ik, maar dat is all in the game. Desgewenst is SGR uiteraard bereid hierover de discussie aan te gaan. Hopelijk is het oud zeer dan verleden tijd.”

Over RTG en D-reizen
D-reizen is in 2021 uit de failliete boedel doorgestart onder de nieuwe eigenaar Prijsvrij Vakanties van Marc van Deursen, ook een 50% deelneming van de Duitse reisgigant Rewe/DER Touristik. D-reizen kent een lang verleden en werd in 1967 opgericht door kruidenier Dirk van den Broek. Eerst busreisjes onder de naam D-Tours, gekoppeld aan kassabonnen van de supermarkt. Vanaf 1982 werden het D-reizen Vakantiewinkels in het hele land.

In 2014 verkocht de familie Van den Broek D-reizen grotendeels aan de Duitse retailreus RTG. De overgenomen Globe-reisbureaus van het jaar ervoor failliet gegane Oad gingen mee. Daarvoor had RTG ook al de reisbureaus van Thomas Cook en die van VakantieXperts gekocht. Het ging bij elkaar om zo’n 500 reiswinkels in Nederland met ruim 1.200 reisverkopers. Daarna kwam geleidelijk de klad in de fysieke keten. De coronacrisis zorgde in 2020/21 voor de genadeklap.

Prijsvrij wil grens over
Nu heeft het nieuwe D-reizen volgens Prijsvrij-baas Marc van Deursen ongeveer 80 winkels over. “We willen toe naar minimaal 100 eigen reisbureaus in Nederland, bijgestaan door inhouse touroperator D-holidays. Dit om de marges op te schroeven. Maar we verkopen ook andere touroperators waaronder TUI. Met ons technologisch platform van Prijsvrij kunnen we mooie combinaties maken van online met persoonlijke verkoop. Daardoor staat de winstgevendheid nu op een redelijk peil. We zoeken meer geschikte locaties en goed personeel, ook om het aantal ZRA’s flink uit te breiden.”

Van Deursen zegt in gesprek met Reisbizz ambities te hebben om dit Prijsvrij/D-reizen-concept uit te breiden over de grens, bijvoorbeeld naar België en Scandinavië, met andere beschikbare merken die nieuw leven worden ingeblazen.