Richtlijn Pakketreizen spannend: ‘Beperking aanbetaling niet van de baan’

Dat zeggen bronnen dichtbij Eurocommissaris Didier Reynders, belast met justitie en consumentenzaken, tegenover Reisbizz. Speurwerk in Brussel levert een interessante analyse op van de komende aanscherping van de richtlijn.

Er wordt nog altijd flink gesleuteld aan het gevreesde voorstel, blijkt uit navraag bij de Europese Commissie. Er is nu een laatste ‘impact assessment’, waar gelimiteerde prepayments onderdeel van uitmaken, aldus een ingewijde.

Restantbetaling op dag van vertrek
Er is zelfs een scenario dat de klant vooraf hooguit 10 à 15 procent hoeft aan te betalen, bijvoorbeeld bij de boeking, en dat de restantbetaling moet plaatsvinden op de dag van vertrek. Dat zou rampzalig zijn voor het MKB in de reisindustrie, als touroperators zelf wel een fors deel van hun leveranciers vooruit moeten blijven betalen. In dat geval dienen zij de reis bijna volledig voor te financieren. Tenzij er in de hele waardeketen gelijke monniken gelijke kappen zou gaan gelden.

"Het Panteia-rapport in opdracht van het ministerie van EZ concludeert dit voorjaar ook dat snijden in vooruitbetalingen onverstandig is"

Zonder een level playing field zal zeker een derde van de reisondernemingen dat niet kunnen overleven en moeten stoppen, waarschuwen brancheorganisaties als de ANVR. De consument is het kind van de rekening (minder keuze, duurdere reizen) en zal juist minder worden beschermd door gedwongen reservering van losse vliegtickets, is de redenering. De luchtvaart kent immers nog steeds geen eigen garantiefonds.

Snijden in vooruitbetalingen onverstandig
Overigens benadrukt Brussel dat er nog niks 100 procent vaststaat. Alleen het uiteindelijke definitieve voorstel is bepalend. En daarna zullen er diverse politieke hobbels moeten worden genomen, alvorens de nieuwe richtlijn van toepassing is. De lobby van onder andere reiskoepel ECTAA gaat daarom onverminderd door. ANVR-expert Frank Radstake bevestigt dat. "Het zou natuurlijk van de gekke zijn als de pakketreiziger meer risico gaat lopen. Het Panteia-rapport in opdracht van het ministerie van EZ concludeert dit voorjaar ook dat snijden in vooruitbetalingen onverstandig is", stelt Radstake.

Volgens dat rapport betaalt de pakketklant in Nederland bij de boeking gemiddeld 30 procent aan en wordt het restant zes weken voor vertrek voldaan. Voor reisorganisaties is dat geld volgens de onderzoekers werkkapitaal om vooraf leveranciers te betalen, annulering door de reisaanbieder betekent binnen 14 dagen geld terug, SGR dekt bankroet. "De rol van de reisagent kan een knelpunt zijn. Zonder voldoende vooruitbetalingen ontstaat in ieder geval een acuut liquiditeitsprobleem. In crisistijden als er langdurig niet gereisd mag worden, is het huidige betalingssysteem kwetsbaar, maar dat komt slechts sporadisch voor. Extra maatregelen lijken niet nodig."

Tekst gaat verder onder de foto

Frank Radstake

Andere geluiden
De Europese Commissie heeft bij de herziening van de richtlijn ‘een eerlijker verdeling van de lasten onder de marktdeelnemers’ voor ogen, mits de rechten van de pakketreiziger te allen tijde worden gewaarborgd met een hoog niveau van consumentenbescherming. Radstake: "Ook wij krijgen signalen dat Brussel blijft vasthouden aan een maximum aanbetaling van zo’n 20 procent. Voor de restbetaling zou vier weken voor vertrek gaan gelden. Wij horen niets over de dag van vertrek. Naar mijn weten ligt dat niet op tafel. Dat zou ook onacceptabel zijn voor de reiswereld, als airlines wel een volledige betaling voor de ticketing eisen."

Radstake waarschuwt voor een mogelijke teloorgang van de pakketreis als de richtlijn onredelijk wordt aangepast. "De kans is erg klein dat we nog zo’n pandemie als corona of een megafaillissement als Thomas Cook meemaken. Bij dat laatste lagen de grote problemen trouwens vooral in Duitsland. Je moet in Europa nu niet ineens met een kanon op een mug willen schieten. Het gevaar is reëel dat de reiziger dan in de kou komt te staan. Bovendien maken touroperators en reisbureaus al kosten zodra de klant om advies vraagt en boekt", meent hij.

Herrijking van de totale keten nodig
Maar consultant Louis Frankenhuis, voormalig baas van Kras, TUI en Oad, zegt het ‘ondenkbaar’ te vinden dat de reisindustrie nog veel langer euro’s van de klant kan gebruiken om airlines en hotels vooraf te betalen. "Er is een herijking van de totale keten nodig. Het bestaande businessmodel moet op de schop. Brussel zal uiteindelijk afdwingen dat er in de EU geen enkel risico meer mag worden genomen met publieksgeld. Die hoge aanbetaling is niet van deze tijd en zal op den duur verdwijnen. Dat de consument zijn reis moet voorfinancieren, kan echt niet meer. Betalen bij aanvang is logischer. SGR en vouchers kunnen dan ook weg. Blijft staan de reisovereenkomst bij boeking voor rechten en plichten. De reisbranche moet zelf orde op zaken stellen."

"Dat de consument zijn reis moet voorfinancieren, kan echt niet meer"

Radstake is het deels met Frankenhuis eens. "Ook wij zeggen: pak de héle keten dan aan. Als wij tickets en kamers niet meer vooruit moeten betalen, hoeven we ook de klant niet eerder om geld te vragen. Alleen, Brussel is nog niet zover. Ook een vliegticketfonds lijkt op dit moment niet haalbaar, mede dankzij de sterke luchtvaartlobby."

De Europese Commissie erkent dat een dergelijke garantie voor losse tickets ‘zeer complex’ is. "De gevolgen van insolventieprotectie voor airlines worden beoordeeld. Meer tijd is nodig om de verschillende beleidsopties in kaart te brengen. Voor deze regelgeving werken we nauw samen met alle relevante stakeholders", aldus een official in Brussel tegen Reisbizz.