Vakantie in gevaar: wie betaalt de rekening bij een bosbrand? ‘Eerst blussen, daarna pas verzekeringen’

2 september 2025 - 08:38 Mart de Jong

Verwoestende bosbranden die de afgelopen zomers steeds vaker vakantiegebieden treffen, laten zien dat reizen niet alleen zon, zee en ontspanning betekent, maar soms ook onverwachte risico’s met zich meebrengt. Voor zowel reisorganisaties als vakantiegangers roept dit vragen op: wat gebeurt er als een geboekte reis in gevaar komt door natuurgeweld? En valt een bosbrand onder natuurgeweld? En hoe kun je je daartegen verzekeren? Van annuleringen tot noodgedwongen evacuaties – een goede reisverzekering kan het verschil maken tussen een onnodige onrust en een zorgeloze dekking.

Veiligheid voorop

“De veiligheid van de klant staat altijd voorop. Eerst blussen, daarna pas de verzekeringen,” benadrukt Walter Schut van de ANVR. Volgens hem draait het bij een bosbrand of andere calamiteit allereerst om de praktische oplossing: hoe zorg je dat de reiziger veilig is en toch een vakantie kan beleven? “Een bosbrand is uiteraard vervelend, maar het uitgangspunt is een zo mogelijk aanpasbare vakantie. In vrijwel alle gevallen is dat mogelijk, tenzij de camping zelf afbrandt of de infrastructuur van de regio zodanig wordt aangetast dat een fatsoenlijke vakantie niet meer haalbaar is.”

Als een reis niet meer kan worden geleverd zoals afgesproken kan de organisator aankloppen bij het Calamiteitenfonds, ten minste: als het een pakketreis betreft. Schut legt uit. “Alle bij de ANVR aangesloten touroperators zijn aangesloten bij het Calamiteitenfonds. Het fonds vergoedt de kosten die de organisator maakt om klanten te evacueren of om te boeken naar een andere accommodatie. En mocht dat niet lukken en de vakantie moet eerder worden afgebroken, dan krijgt de klant uiteraard de niet-genoten vakantiedagen vergoed.”

Of een reis niet meer kan worden 'geleverd als afgesproken' roept ook vragen op over verwachtingen en beleving. Schut: “Stel dat we een pakketreis verkopen met een vlucht en accommodatie naar Turkije, en het regent daar veertien dagen lang. Dat is voor de klant natuurlijk een teleurstelling, maar geen situatie die onder het Calamiteitenfonds valt. Regen of tegenvallend weer hoort nu eenmaal bij de reiservaring, hoe vervelend ook. Bij een reëel gevaar zoals een bosbrand gaat het om veiligheid, en daar moet de touroperator altijd op anticiperen. Doe je dat niet als reissector, dan bijt je uiteindelijk in je eigen staart.”

Calamiteitenfonds

Bij een bosbrand tijdens de vakantie wijzen alle neuzen vaak richting het Calamiteitenfonds Reizen, opgericht namens de ANVR, SGR en reisorganisaties die reizen uitvoeren in het buitenland. Erik Jan Reuver, directeur van het Calamiteitenfonds vertelt: "Reizigers kunnen geconfronteerd worden met onverwachte gebeurtenissen zoals natuurrampen of oorlogssituaties. Wanneer In zulke gevallen een calamiteit is vastgesteld, kan een beroep worden gedaan op het fonds om kosten van de aanpassing van de reis te dekken, bijvoorbeeld voor extra hotelkosten of indien de reis niet kan worden voortgezet, het repatriëren van reizigers."

Voor consumenten geldt dat zij een reis geboekt moeten hebben bij een organisatie die is aangesloten bij het Calamiteitenfonds. Reuver bevestigt wat Schut al zei: "Alle ANVR-leden zijn automatisch bij het fonds aangesloten. Wanneer een reis in gevaar komt door een calamiteit, zoals bijvoorbeeld een bosbrand op de bestemming, dan treedt de reisorganisatie op en verleent hulp en bijstand. Zij regelen of de reis wordt aangepast, of dat de reiziger veilig terugkeert naar huis. Daarbij maakt het geen verschil in dit voorbeeld of de bosbrand opzettelijk is aangestoken of niet."

Voor reizigers die nog in Nederland zijn en twijfelen of ze moeten vertrekken naar een getroffen bestemming, ligt de situatie iets anders. "Een annulering vóór vertrek valt in principe onder de voorwaarden die gelden tussen de reiziger en de reisorganisatie. Het Calamiteitenfonds is hier geen partij bij. Wel speelt het Calamiteitenfonds een rol in overleg met de betrokken partijen en lokale vertegenwoordigers in het kader van hulp en bijstand," aldus Reuver.

Wordt er veel aanspraak gedaan op het Calamiteitenfonds? Volgens Schut zag het fonds in 2024 een stijging in het aantal calamiteiten, maar werd er financieel juist minder uitgekeerd. Dat kwam doordat er vaker kleinere incidenten plaatsvonden, maar de omvang en kosten daarvan relatief beperkt bleven. Reuver beaamt dit.

Bosbranddekking

Wanneer je een pakketreis hebt geboekt die niet door kan gaan, val je onder de garantie van het Calamiteitenfonds, maar hoe zit dat als particulier die op eigen houtje op vakantie gaat? Allereerst val je buiten de garantie van het Calamiteitenfonds, daarnaast is een dekking voor bosbranden binnen een reisverzekering minder vanzelfsprekend dan veel reizigers denken. “Het hangt volledig af van je specifieke polis" legt Joeri Mariën, Sales & Marketing Director bij AXA Partners Benelux uit. “Sommige reisverzekeringen bieden dekking bij annuleringen, onderbrekingen of vertragingen veroorzaakt door natuurrampen, waaronder bosbranden. Dat kan betekenen dat niet-restitueerbare kosten, zoals vluchten, accommodatie en excursies, worden vergoed wanneer de reis niet kan doorgaan of moet worden afgebroken. Maar er zijn ook polissen die juist uitsluitingen of strikte voorwaarden opnemen bij natuurrampen. Daarom is het belangrijk om altijd goed de voorwaarden te lezen of contact op te nemen met de verzekeraar om de exacte dekking te bevestigen.”

Mariën benadrukt dat AXA nauw samenwerkt met partners in een B2B2C-constructie. “Onze polissen en dekkingen worden opgemaakt in samenspraak met onze partners. Wat we steeds benadrukken, is dat de dekking sterk kan variëren. Daarom raden we de consument aan om hun polis in detail te bekijken en na te gaan welke verzekering het best voldoet aan hun noden en verwachtingen. Samen met onze partners staan we hen bij om de meest geschikte verzekering te kiezen en duidelijk te communiceren wat al dan niet gedekt is."

Particuliere verzekering

Valt een bosbrand normaal gesproken onder natuurrampen bij particuliere verzekeringen? Waar een bliksemschicht uit de hemel niet te voorkomen is, kan een bosbrand ook door menselijk handelen ontstaan. Toch maakt dat voor de dekking weinig verschil. Peggy-Joan Ziemann van LTA verzekeringen legt uit: “Bosbranden vallen bij ons niet standaard onder de dekking, omdat natuurrampen in principe zijn uitgesloten in onze voorwaarden. Wanneer reizigers door een bosbrand de reis niet kunnen voortzetten of moeten onderbreken, staat LTA altijd klaar voor ze. We denken oplossingsgericht en handelen pragmatisch.”

Op dit moment is het als particulier nauwelijks mogelijk om je specifiek tegen bosbranden te verzekeren. “Dekkingtechnisch is het gewoon heel lastig,” aldus Ziemann. “Er zit een spanningsveld tussen wel of niet aangestoken, natuurramp of niet, en daarnaast zouden de premies zo hoog worden dat klanten er waarschijnlijk niet voor zouden kiezen.”

Toch raken de bosbranden ook reisverzekeraars. Zo kloppen luchtvaartmaatschappijen geregeld bij verzekeraars aan met vragen over afgebrande bagage, terwijl de impact van een bosbrand op de reis zelf vaak buiten de dekking valt. Gezien de toenemende frequentie en intensiteit van bosbranden zou dat in de toekomst kunnen veranderen. “Het is zeker een thema dat op de agenda staat en onze directie mogelijk in de nabije toekomst onder de loep neemt,” aldus Ziemann.

Praktische tips

Naast verzekeringen en fondsen is het minstens zo belangrijk om reizigers praktische tips en adviezen mee te geven over hoe zij zich goed kunnen voorbereiden en veilig kunnen bewegen in gebieden waar het risico op bosbranden bestaat. “Het gaat vaak om heel eenvoudige dingen,” benadrukt Ziemann van LTA. “Als je weet dat er al dagenlang extreem hoge temperaturen zijn en je bevindt je in een bosrijke omgeving, wees dan extra alert. Gooi bijvoorbeeld nooit zomaar een sigaret weg – zoiets kleins kan in die omstandigheden al een enorme brand veroorzaken.”

Preventie en bewustwording spelen dus een cruciale rol. Met kleine gedragsaanpassingen kunnen reizigers niet alleen hun eigen veiligheid vergroten, maar ook bijdragen aan het voorkomen van gevaarlijke situaties voor anderen.

Tags: anvr AXA bosbranden calamiteitenfonds LTA

Mart de Jong

Redacteur Mart de Jong schrijft voor Luchtvaartnieuws, Reisbizz en TripTalk. Na zijn eerdere werkzaamheden bij Haarlems Dagblad, Men's Health en Quote, zoekt Mart nu het avontuur buiten de eigen landgrenzen op. Zijn favoriete bestemming? Lissabon: heerlijk surfen, betaalbare koffietjes en prachtig weer.